“Köpek etçil hayvanlardır!” derseler, bu doğru. “Köpekler etçil hayvanlarsa o zaman köpeklerimize verdiğimiz sebze, meyve ve diğer besinler onun beslenmesine katkıda bulunmaz.” derseler, işte bu yanlış!
Kitaplarda köpek etçil (etobur) olarak tanıtılır. Bu bir açıdan doğrudur da. Gerçekten de, doğadaki yaban köpekleri ve köpekle akraba olan kurt, çakal, tilki gibi hayvanlar etçil hayvanlardır. Ancak, evdeki köpeğimiz bir “her şey yiyici”dir. Belki yapısındaki yatkınlık ve belki insanla binlerce yıl süregelen yakın ilişki ona bu özelliği kazandırmıştır.
Et yine onun beslenmesinde baş yeri tutar, ama başka besinlere de gereksinme duyar ve onları arar. Bulamadığındaysa yapısında bazı bozukluklar ortaya çıkar.
Sözgelimi, sürekli olarak bir tür etle beslenen ve başka herhangi bir besin almayan köpeklerin tüylerinde, ciltlerinde bozulmalar, hastalıklar görülür. Buna karşılık beslenmelerinde ete yer verilmeyen köpekler de, bu çok önemli protein kaynağından yoksun kalacaklarından gelişme bozuklukları gösterirler, enerji ve etkinliklerini yitirirler. Güçsüz, sağlıksız ve halsiz kalırlar.
Doğal Yaşamdaki Köpekler de Sebze, Meyve Yerler
Doğada avladıkları hayvanlarla beslenen yaban köpekleri, ele geçirdikleri avlarını bir bütün olarak yedikleri için, yakaladıkları hayvanların sindirim sistemlerinde bulunan bitkisel artıklarla beraber vitamin, mineral, karbonhidrat gibi diğer gereksinimlerini karşılamış olur. Yani aslında sebze ve meyve yemiş sayılırlar.
Evimizde yaşayan köpeklerimiz için bu söz konusu olmayacağına göre bu bize düşen bir sorumluktur. Sağlıklı bir köpeğe sahip olmanın temel koşullarından birisi onun dengeli ve yeterli beslenmesidir. Köpeğini bilgisiz besleyen pek çok köpek sahibi onları bilmeden sağlıksızlığa mahkum etmektedir.
Köpeğin Temel Besin Gerensinimleri ve Fonksiyonları
Yeni hücrelerin oluşmasında, yıpranan dokuların yenilenmesinde, köpeğin enerji ve güç kazanmasında gereklidir. Gelişmekte olan genç köpekler, yaşlı köpekler; bekçi, av, çoban köpeği dışarıda bulunan ve sürekli enerji harcayan köpekler evde bulunan ve fazla hareket etmeyen köpeklere oranla daha fazla proteine ihtiyaç duyar.
Yavru emziren anne köpeklere de her zamankinden daha fazla proteinli besinler verilmelidir.
Protein, doğada hayvansal ve bitkisel olarak bulunur. Köpekler için daha uygun olan hayvansal olanıdır. Et her türlü proteini içerir, bununla birlikte protein değeri yüksek ve düşük olan etler vardır. Mesela aynı hayvanın sık ve sert kaslı etleri, gevşek kaslara oranla daha yüksek protein değerlidir.
Sözgelimi yürek, böbrek, bacak, kol bölgesinin etleri daha yükse değerde protein taşır. Ayrıca fazla yağlı olmayan dana, sığır, koyun etleri de tavuk etine göre daha yüksek proteinlidir. Bir miktar yağ köpek için gerekli olmakla birlikte, ne türde olursa olsun fazla yağlı etler köpeğe verilmemelidir.
Etlerin veriliş biçimi de ayrıca önemlidir. Pişirilen etlerin içindeki besin değerlerinin bir kısmı kaybolur, bu yüzden bunları çiğ ya da yarı çiğ halde vermek daha doğrudur.
Kıyılmış et köpeklerin sindirim sistemleri için uygun değildir. Etlerin parçalar halinde verilmesi gerekir. Böylece köpeğinizin organizması bundan daha yüksek oranda yararlanabilir. Balık gibi kılçıklı, tavuk gibi ince kemikli hayvan etlerinin verilmesi halinde bunların iyice ayıklanması zorunludur. Tavuk kemikleri parçalanırken, sivri ve ince kıymıklar haline dönüştüğünden en az balık kılçıkları kadar zararlı olur.
Süt, özellikle genç köpeklerin beslenmesinde ve gelişmesinde yararlanılan bir protein kaynağıdır. Bununla birlikte zaman zaman yetişkin köpeklere de süt verilebilir. Yalnız burada bir noktayı daima göz önünde bulundurmak gerekir. Köpek sütü, inek ve koyun sütünden çok değişik bir değere sahiptir. Köpek sütünde protein ortalama %11’ken, inek sütünde ortalama %4’tür. Nuna karşın yağ ve karbonhidrat oranı inek sütünde daha yüksektir.
Köpek sütünün bu özelliği yavru köpek beslenmesinde büyük önem kazanır. İnek sütünün anne köpeğin sütüne eş değer olmadığı bilinmeli, yavru köpeğin annesinden erken ayrılmasına izin verilmemelidir. Aksi halde yavru sağlıksız olabilir. Yapılabiliyorsa, yetişkin köpeklere verilecek sütün az yağlı olması tercih edilmelidir.
Peynir ve yumurta diğer protein kaynaklarıdır. Bunlar sık olarak verilmemelidir. Yumurta, fazla kalori harcayan av ve yarış köpeklerine pek sık olmamak koşuluyla takviye olarak verilebilir. Peynir ve yumurtayla sık beslenme köpeğin karaciğerini yorar ve üzücü karaciğer problemlerine yol açar.
Karbonhidrat
Köpeklere veriilmesi tercih edilecek karbonhidratlı yiyeceklerin başında ekmek (tercihen kepekli veya esmer), şekersiz bisküvi, pirinç, bulgur, yulaf, mısır lapası sayılabilir. Bu yiyeceklerin kemik veya et suyuyla yapılması, daha istekle ve sevilerek yenmesini sağlayacağından yararlıdır. Bu lapaların bulamaç halinde olmaması iyice pişmekle beraber pilav gibi susuz olması zorunludur. Aksi halde köpekte ekşime yapar ve tüm yenilenlerin dışarı atılmasına neden olur.
Yağ
Çoğunlukla köpeğe verilen çeşitli besinler arasında yeterli ölçüde bulunur. Günlük besininin %10’unun hayvansal veya bitkisel yağlardan oluşması yeterlidir. Yağ, köpeğe verilen vitamin ve minerallerin değerlendirilmesinde olduğu kadar, köpeğe enerji vermeye de yarar.
Vitamin ve Mineraller
Köpeklerin birçok vitamin ve minerale ihtiyacı vardır. Alınan yiyeceklerin organizmaya yararlı hale dönüşmesi, organizmanın gelişmesi, hücrelerin kendini yenilemesi ve direnç kazanması için bunların alınması zorunludur. özellik A, D vitaminlerinin, B Kompleksin, kalsiyum ve fosforun önemi büyüktür. Bunlardan başka bakır, demir, çinko, postayum, klor, sodyum köpeğin gereksindiği mineraller arasında sayılabilir.
Vitamin ve mineraller sebze, meyvelerde büyük oranda olmasına karşın köpekler bu yiyeceklere iltifat etmez. Köpeğinize bunları yedirmenin yolu elma, havuç, marul, lahana gibi meyve ve yiyecekleri severek yediği yiyeceklerin arasına rendelenmiş olarak karıştırıp vermektir.
Burada dikkat edilmesi gereken önemli bir şey daha vardır. Köpeklerin sindirim sistemi selülözü sindirecek bir yapıya sahip olmadığından lifli ve kart sebzelerin verilmesine gerek yoktur.
Dilenirse tablet veya toz halinde bulunan vitamin ve minerallerden köpeğinizin beslenmesini takviye edebilirsiniz. Tabi bu durumda veterinerinize danışmalısınız. Yine A, D vitaminleri için balık yağına başvurabilirsiniz. Köpeğinizin kalsiyum gereksinimini ise doğal yollardan karşılaması daha iyidir. Bunun için en iyi kaynak sığır veya dana kemiğidir. B
u iri kemikler köpeğinize uygun büyüklüklerde kırılarak ve ilik yerleri açılarak verildiğinde köpeğiniz kalsiyum gereksinimini sağlamasının yanında psikolojik bir doygunluk da sağlar.Köpeğiniz muhtemelen bu kemikle uğraşırken büyük keyif alacak ve saatlerce oyalanacaktır.
