Raşitizm, kemik gelişiminde yetersizlik oluşması hastalığıdır. Hastalığın oluşmasının nedeni özellikle büyüme döneminde kalsiyum, fosfor ve D vitamini eksikliğine bağlı olarak kemik yapının yetersiz gelişimidir. Hastalığın gelişimi kalsiyum, fosfor ve D vitamininin birbirlerinin etkisini destekleyen, işlevini artıran bir mekanizma ile çalışır. Bu nedenle herhangi birinin eksikliği kemik gelişiminde aksamaya neden olabilir. Kalsiyumun kemiklerde aktif hale gelmesi D vitamini etkisiyle paratiroid hormon tarafından sağlanır. D vitamininin eksikliği halinde paratiroid hormon kalsiyumun kemiklerde yerleşmesini sağlayamaz ve vücut sıvılarında kalsiyum düzeyi artar bu durumda özellikle büyüme döneminde demineralizasyona neden olur. Fosfor kemiklerin sertleşmesinde kalsiyum ile birlikte çalışır ve kalsiyum/fosfor oranının dengeli olması normal kemik gelişimi için gereklidir. Bu dengenin herhangi bir mineral lehine bozulması kemik gelişimini olumsuz etkiler. Kalsiyumun, fazla alınması halinde kanda artan miktarın düzenlenmesi için organizma tarafından kemiklerdeki fosfor iyonları geri alınır ve kalsiyumla birleşerek atılımı sağlanır. Fosforun fazla alınması halinde ise bu kez kemiklerden kalsiyum alınarak benzer işlem gerçekleşir. Her iki durumda da kemik yapısı etkilenir ve normal gelişimini sağlayamaz. D vitamininin görevi, kalsiyumun bağırsaklardan emilimini, kalsiyum ve fosforun vücutta tutulmasını ve kemik dokuya geçişini sağlamaktır. Eksikliği halinde bu işlevlerde aksamalar ve dolayısıyla da kemik gelişiminde yavaşlamalar olacağından raşitizmin şekillenmesine neden olur.
Hastalığın belirtisi, özellikle uzun kemiklerde eğilme ve elle muayenede ağrıdır. Kemiklerde, kıkırdak dokunun artması, genişlemesi, kalınlaşması ve buna bağlı olarak da kemiğin normal gelişiminin engellenmesi söz konusudur. Klinik olarak görülebilecek bulgulardan biri de toprak, taş yeme ve özellikle kireç badanalı duvarları yalama gibi belirtileridir. Ayrıca diş gelişim bozuklukları, diş değişimlerinin gecikmesi gibi belirtiler görülebileceği gibi omurgada eğrilik, göğüste daralmalar, sırtta kambur duruş, belin sarkıklığı, X veya O bacaklık gibi kemik gelişimi ile ilgili bozukluklar görülebilir. Tüy yapısı bozuk, kıllar mat ve karışık bir halde görülebileceği gibi hastalıklara karşı direnç de azalır. İlerlemiş olaylarda kaburgaların göğüs kemiğine birleşme yerlerinde kabartılar elle hissedilebilir hale gelir ve tespih tanesi gibi bir dizilim görülebilir. Çoğunlukla ağrı tespit edilir. Ağrı nedeniyle yürümekten sakınır, adımlar kısa ve kontrollüdür, genellikle yatmayı tercih eder. Kemik yapı bozulduğundan büyüme yavaşlamıştır ve kemik dokuda ciddi deformasyonlar söz konusudur. Bu nedenle kemik kırıkları çok rahatlıkla oluşabilir. Köpek yavrularında kabızlık ve idrar tutukluğu yanında kısmı felçler de görülebilen bulgulardandır.
Yetersiz ve dengesiz beslenen yavruların en temel problemlerinden biri olan bu hastalık dikkat edilmediğinde üzücü sonuçlara neden olabilir. Kırıklar veya kalıcı kemik eğrilikleri görülebilir. Bu yüzden özellikle kış aylarında, gelişme döneminde kaliteli bir diyetle beslenmeye dikkat edilmeli, ayrıca veteriner hekiminiz tavsiye edeceği bir kalsiyum-fosfor ilaç desteğinin alınması gereklidir. Bunların yanında D vitaminin deride sentezlenmesi nedeniyle yavruların güneş ışınlarından yararlanmasına dikkat edilmelidir. Hamilelik sırasında annenin iyi ve kaliteli bir mamayla beslenmesi doğacak yavruların daha sağlıklı olmalarını sağlayacaktır. Raşitizme maruz kal
mış yavruların, tedavi sırasında haraketlerinin kontrol altına alınması istenmeyen kırıkların oluşmasını önlediği gibi hastalığın ilerlemesini engellemek açısından da önemlidir.Büyümede duraklama ve gelişim geriliği gibi spesifik bir bozukluğa neden olan raşitizmin tedavisinden daha çok oluşumunu önlemek gereklidir. Bu nedenle korunma amacı ile annenin gebelik döneminden başlayıp yavrunun büyüme dönemini kapsayan süreçte , kaliteli bir diyet ile beslemeye dikkat etmeli, yeterli ve dengeli bir beslenme sağlanmalıdır.
