Hastalığın nedeni nedir?
Paraziter bir nedene veya hastalığa bağlı olmadan gelişen bölgesel veya yaygın tüy dökülmelerine allopecia denilir. Doğmasal olarak veya daha sonradan edinsel olarak gelişebilir.
Doğmasal tüy dökülmeleri allopecia congenita, Edinsel tüy dökülmeleri allopecia symptopmatica adını alır.
Doğmasal tüy dökülmelerinin nedenleri çoğunlukla anneden kaynaklanır ve annedeki iyot yetersizliklerine, hipofiz bezi bozukluklarına, annenin gebelik sırasında viral hastalık geçirmesine, yavrunun sinir yapısındaki fonksiyon bozukluğuna veya kıl köklerinin zarar görmesine bağlı olarak şekillenebilir.
Yeni doğan yavrularda başlangıçta normal olan kılsız devre geçtikten sonra eğer bir allopecia söz konusuysa, vücudun çeşitli yerlerinde açılmalar şekillenir. Bu durum kıl köklerinin tamamen yokluğu veya atrofisi gibi bir nedene bağlı olabilir.
Edinsel tüy dökülmelerinin şekillenmesinde çok çeşitli faktörler rol oynayabilir ve iki şekilde görülebilir. Bunlar;
- Allopecia diffuza
- Allopecia areata
Allopecia diffuza; yaygın kıl dökülmeleridir ve kıl köklerinin beslenmesini önleyen bazı enfeksiyon hastalıklar, zehirlenmeler ve mide bağırsak yangıları gibi bozukluğa bağlı olarak şekillenebilir.
Allopecia areata; lokal ve sınırlı tüy dökülmeleridir. Genellikle tasma veya zincirin sürtünmesine bağlı mekanik etkiler, kimyasal maddelerin yakıcı etkileri, enjeksiyonlar veya hormonal nedenlere bağlı olarak şekillenebilir.
Ayrıca köpeklerde, ovaryum dejenerasyonu, testis atrofisi, cushing sendromu, hipofiz bezi tümör ve hyperplazisi, hypotroidismus ve uzun süreli kortizon uygulamalarından sonra hormonal nedenlere bağlı olarak da tüy dökülmeleri şekillenebilir.
Hastalığın gelişimi nasıldır?
Kıl kökleri, folliküller içinde derinin germinatif hücreleri içinde yer alır. Çeşitli nedenlere bağlı olarak germinatif hücrelerin etkilenmesi sonucu kıl kökleri beslenemez ve folliküller atrofiye olurlar. Bu nedenle kıllar gelişemediği gibi var olanlarda dökülerek allopecia şekillenmesine neden olur.
Hastalığın belirtileri nelerdir?
Allopecia olaylarında belirtiler oluşum nedenine bağlı olarak farlılık gösterebilir. Lokal veya yaygın tüy dökülmesi karekteristik belirtidir.
Doğmasal allopecia olgusunda yavru çoğunlukla kılsız doğar ve bunlar yaşama şansı az olan yavrulardır. Kıl folliküllerinin hiç şekillenmemesi gibi bir anomaliye bağlı olarak görülen bu olguda yavru tamamen kılsız, adeta çıplak görünüştedir.
Edinsel olarak sonradan şekillenen tüy dökülmelerinde ise başlangıçta var olan kıllar bölgesel olarak dökülür ve zamanla yaygın bir hal alabilir. Kaşıntı genellikle olmaz ve kıllar kolay kırılır.
Tasma veya zincirin sürtmesi gibi mekanik etkiler ile oluşan tüy dökülmelerinde yayılma görülmez.
Hormonal nedenlere bağlı olarak şekillenmiş allopecia areata olgularında başlangıçta bir veya daha fazla sayıda olan sınırları belli kılsız alanlar şekillenebilir. Lezyonlar çoğunlukla baş bölgesinde çene ve göz çevresindedir. Kronikleşen durumlarda hiperpigmentasyon olabileceği gibi tüylerde renk değişimide görülebilir.
Sonuç
Tedavisi genellikle semptomatik olarak yapılır. Genellikle edinsel olgularda başarı sağlanabilir. Kongenital olaylarda tedavi pek mümkün olmaz.
Allopecia olgularını, köpeklerde yılda iki kez gerçekleşen mevsimsel tüy dökülmeleri ile karıştırmamak gerekir. Normal tüy değişiminde hiç bir bölge tamamen tüysüz kalmaz ve renk değişiklikleri gözlenmez.
